Quan-Chiêm Tâm-Linh

       Quan-Chiêm Vật-Thể

       Từ thời An-Dương-Vương 安陽王 (257 TCN ~ 208 TCN), nước Âu-Lạc của Việt-tộc đã lừng danh về Cung Nỏ qua truyền-thuyết Nỏ Thần trấn-ngự Thành Cổ-Loa và danh-tướng Cao-Lỗ đã được suy-tôn là Thần Cung Nỏ.

       Rồi xuyên qua sự hội-ngộ những nền Văn-Hóa Viễn-Đông, tổ-tiên chúng ta đá sớm chọn lựa mẫu Cung Kaman bằng thép của Ấn-Độ mà chế-tạo nên Cung Chiến-Trận Đại-Việt, gọi là Thiết-Thai Cung.

       Quan-Chiêm Kỹ-Thuật

            Vào « Xuân-Thu Thời-Đại - 春 秋 時 代» (722-481 trước CN), cổ-nhân đã có Lục Nghệ (Sáu Nghệ-Thuật) :

                                                                                 1 - Lễ (禮) ;
                                                                                 2 - Nhạc (樂) ;
                                                                                 3 - Xạ (射) ;
                                                                                 4 - Ngự (馭) ;
                                                                                 5 - Thư (書) ;
                                                                                 6 - Số (數). 

            Như vậy là hai môn Nghệ-thuật « Xạ » (bắn cung) và « Ngự » (cưỡi ngựa và giong chiến-xa) đã có trước Võ-nghệ. Và Cung Tên cũng là môn võ-khí được liệt-kê trước tiên trong số Võ-Khí Trung-Cổ của Thập-Bát Ban Võ-Nghệ.

             Và môn « Cung-Thuật » đã đóng một vai trò quan-trọng trên bình-diện quân-sự của Việt-tộc từ thuở xa xưa mãi Thời Nhà Thục-Phán An-Dương-Vương của Âu-Lạc (258 TCN~207 TCN) cho đến thời Nhà Tây-Sơn (1788-1802), một triều-đại với những chiến-công hiển-hách và đã để lại một số binh-khí đặc-thù, trong đó có Bốn cây Thần-Cung : 
             1. « Thiết-Thai Cung - 鐵 胎 弓 » của danh-tướng Nguyễn Quang Huy, người Phú-Yên ;  
             2. « Vỹ-Mao Cung - 尾 毛 弓 » của văn-thần La Xuân Kiều, người huyện Phù-Cát ;
             3. « Kỳ-Nam Cung - 楳 枏 弓 » của tướng-quân Lý Văn Bưu ;
             4. « Liên-Phát Cung - 連 發 弓 » của danh-tướng Đặng Xuân Phong.

            Ngày nay Học-Viện Võ-Trận Đại-Việt của chúng ta còn bảo-trì được Ba bài Cung-Thảo quí-hiếm là :
            A). Thiết-Thai Cung - 鐵 胎 弓;
            B). Xuyên-Tiển Cung - 穿 箭 弓 ;
            C). Chấn-Thiên Cung - 震 天 弓.

Bài Thảo-Bộ Võ-Trận Đại-Việt

« Thiết-Thai Cung »
鐵 胎 弓

Chuẫn-Võ-Sư Nguyễn Phi-Hổ đang thị phạm Chiêu
« Nhứt Hành Xạ Tiển Tiên Y Thế » trong Thảo-pháp
« Thiết-Thai Cung ».
(Trong Hnh chụp là Cung phức-hợp Cánh Cong Đôi được dùng tạm thời)

       Bài Thảo-Bộ « Thiết-Thai Cung » ( 鐵 胎 弓 ), là bài Thảo nổi tiếng của Võ-Thuật Cổ-Truyền Bình-Định, dùng làm Nghi-Thức khai-xạ cho buổi luyện-tập Cung Đánh Trận trên bộ (Bộ-Xạ - 步 射), với những Chiêu-Thức được mật-mã hóa qua 15 câu Thiệu (93 chữ).

       Trong bài Thảo-pháp Cung-Thuật Cổ-Truyền này, lập hướng theo Hậu-Thiên Bát-Quái, cung-thủ bắn Ba mũi Tên về cùng một Hướng Tây (thuộc Quẽ Đoài và Hành Kim).

       Đây là bài Cung-Thuật Thảo-Pháp mang tên cây thần-cung của danh-tướng Nguyễn-Quang-Huy thời Nhà Tây-Sơn (1778-1802), do cố Võ-Sư Trần-Quang-Diễn thuộc Dòng Võ Xả-Đàng HÀ-HÂN lưu-truyền hậu-thế.

       Hơn nữa, bài Thảo-pháp « Thiết-Thai Cung » ( 鐵 胎 弓 ), này còn có khả-năng biến cây Cung thành một Vũ-Khí rất lợi-hại cho Cung-Thủ khi hết Tên để bắn. Những địch-thủ không am-tường Đao-Thuật, Kiếm-Thuật hay Thương-Thuật, thì thật khó lòng đương-cự nổi cây Thiết-Thai Cung của Võ-Trận Bình-Định Tây-Sơn.

Bài Thảo-Bộ Võ-Trận Đại-Việt

« Xuyên-Tiễn Cung »
穿箭弓

Chuẫn-Võ-Sư Nguyễn Phi-Hổ đang thị phạm Chiêu
« Nam An Bắc Phạt » trong Thảo-pháp
« Xuyên Tiển Cung ».

       Bài Thảo-Bộ « Xuyên Tiển Cung » ( 穿 箭 弓 ), là bài Cung-Thảo hiếm quí gồm có 16 câu Thiệu (64 chữ) mật-mã hóa những Chiêu-Thức Cung-Thuật Thảo-Pháp trên bộ (Bộ-Xạ - 步 射) và trên lưng ngựa (Kị-Xạ - 騎 射).

       Trong bài Thảo-pháp Cung-Thuật Trung-Cổ này, lập hướng theo Tiên-Thiên Bát-Quái, cung-thủ bắn Bốn mũi Tên, nhưng tránh và không bắn về phương Nam (thuộc thuộc về Trời, tức là cung CÀN hay KIỀN) :
       - Hai mũi Tên bắn về Phương Tây, thuộc cung Khảm ;
       - Một mũi Tên bắn về Phương Đông, thuộc cung Ly ;
       - Một mũi Tên bắn về Phương Bắc, thuộc cung Khôn.       

       Đây là bài Cung-Thuật Thảo-Pháp hiếm quí của Võ-Trận Đại-Việt, thuộc Hệ-Phái của Sư-Tổ PHẠM-Tường, truyền-đạt tới cố Lão-Võ-Sư PHẠM-Hiếu và cố Lão Võ-Sư LÊ-Hải, mà truyền-nhân hiện nay là Sư-Trưởng PHẠM-Thi.

Bài Thảo-Bộ Võ-Trận Đại-Việt

« Chấn-Thiên Cung »
震天弓

Chuẫn-Võ-Sư Nguyễn Phi-Hổ đang thị phạm Chiêu
« Trung-Môn Xạ Tiễn » trong Thảo-pháp
« Chấn Thiên Cung ».

       Bài Thảo-Bộ « Chấn-Thiên Cung » ( 震 天 弓 ), là bài Thảo lừng danh của Võ-Thuật Cổ-Truyền Bình-Định, còn được lưu-truyền qua 17 câu Thiệu (68 chữ) mật-mã hóa những Chiêu-Thức Cung-Thuật Thảo-Pháp trên bộ, dùng làm Nghi-Thức Khai-Xạ cho buổi trình-diễn Cung Đánh Trận trên lưng ngựa (Kị-Xạ - 步射).

       Trong bài Thảo-pháp Cung-Thuật Trung-Cổ này, lập hướng theo Hậu-Thiên Bát-Quái, cung-thủ bắn Năm mũi Tên :
       - Bốn mũi Tên bắn về Bốn Phương : 1.Đông thuộc cung CHẤN, 2.Tây thuộc cung ĐOÀI, 3.Nam thuộc cung LY, 4.Bắc thuộc cung KHẢM ;
       - Một mũi Tên - tháo bỏ đầu sắt nhọn - bắn lên Trời thuộc cung CÀN hay KIỀN.

       Đây là bài Cung-Thuật Thảo-Pháp nổi tiếng của Võ-Trận Đại-Việt, thuộc Dòng Võ của cố Danh-Sư Khiển-PHẠN & Khiển THI, mà hậu-duệ là Sư-Trưởng Ba Phong, lưu-truyền hậu-thế.